گندم ستون امنیت غذایی کشور
الف دانلود: به قول مسئولان، گندم 40 درصد صنایع غذایی را شامل شده و خودکفایی در تولید آن همچون فاکتورهای مهم تامین «امنیت غذایی» است، درهمین راستا دولت سیزدهم برای رسیدن به خودکفایی در تولید گندم از ابزارهای نوین دانش بنیان بهره برد تا اینکه حالا امیدوار به صادرت گندم نیز هستیم که با هدایت کشاورزان و خرید تضمینی از آنها، بتوانیم این مسیر توسعه را حفظ نماییم.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، گندم از قدیمی ترین و پرمصرف ترین گیاهان زراعی جهان است، بطوریکه از سالیان بسیار دور و پیش از آنکه بشر به موارد مصرف سایر گیاهان از نظر تغذیه پی ببرد، گندم با اهمیت ترین منبع غذایی برای بشر بوده است. اهمیت گندم بیشتر مربوط به خواص فیزیکی و شیمیایی موادی است که دانه آنرا می سازند.
گندم، ۴۰درصد صنایع غذایی و ۳۶ درصد کالری مردم
«عباس کشاورز» سرپرست سابق وزارت جهاد کشاورزی، که بعد از استعفای محمود حجتی و طی حکمی از جانب حسن روحانی به عنوان سرپرست وزارت جهاد کشاورزی منصوب گردید، سال ۱۳۹۸ در دیدار با اعضاء شورای مرکزی بنیاد ملی گندمکاران کشور، اظهار داشت: «گندم پایه و معمار کشاورزی ایران است. گندم بالاتر از ۳۶ درصد کالری مردم را تامین می کند و حدود ۴۰ درصد صنایع غذایی کشور وابسته به گندم است. غیر از جنوب ایران، هیچ محصولی رقیب گندم نیست و سایر محصولات با گندم خودرا مطابقت می دهند. هر چقدر از مزارع گندم حمایت و رسیدگی بیشتری به عمل آید، سایر محصولات وضعیت بهتری پیدا خواهند کرد.»
سومین جشن خودکفایی گندم در دولت سیزدهم
ایران در دو دهه ی اخیر ۳ بار موفق شد جشن خودکفایی در تولید گندم بگیرد. اولین جشن خودکفایی در آبان سال ۱۳۸۳ رقم خورد. در این مقطع زمانی بعد از ۴۵ سال، ایران با تولید ۱۴ میلیون تن گندم، موفق به دستیابی به خودکفایی در این محصول راهبردی و راهبردی شد.
این خودکفایی دوام نداشت و در سال ۱۳۹۲ میزان واردات گندم به حدود ۷ میلیون تن رسید. در ادامه با اقدامات انجام شده، دومین جشن خودکفایی سال ۱۳۹۵ رقم خورد. در این سال ۱۴.۳ میلیون تن گندم در کشور برداشت شد.
سومین جشن خودکفایی در تولید گندم، کمتر از یک دهه تکرار شد و سال گذشته(۱۴۰۲) حدود ۱۰.۵ میلیون تن گندم از طرف دولت خرید تضمینی شد. طبق گزارش های جهانی، میزان تولید گندم در ایران بالاتر از ۱۳ میلیون تن بوده است.
«محمدعلی نیکبخت» وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم، تکرار این خودکفایی را برای سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ دست یافتنی دانست و اظهار داشت: «محصول راهبردی گندم اولویت نخست وزارت جهاد کشاورزی در پایداری تولید است. سال زراعی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۰ نخستین گام رو به جلو برداشته شد و دولت سیزدهم با خرید تضمینی ۷.۵ میلیون تن گندم از کشاورزان، افزایش بالاتر از ۷۰ درصدی خرید تضمینی را نسبت به دولت قبل در کارنامه خود ثبت نمود.»
وی سال زراعی گذشته را دومین جهش تولید و خرید تضمینی گندم در دولت شهید سید ابراهیم رئیسی اعلام نمود و اضافه کرد: «در سال زراعی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۱ حجم خرید تضمینی گندم از ۷.۵ میلیون تن به نزدیک ۱۰.۵ میلیون تن رسید و کشورمان در تولید گندم نان به خودکفایی رسید. طی این روند در سال زراعی ۱۴۰۳ - ۱۴۰۲ تولید به پایداری می رسد و طبق پیش بینی ها نیاز به واردات گندم نخواهیم داشت.»
وزیر سابق جهاد کشاورزی اقدامات و سیاست های حمایتی همچون کشاورزی قراردادی، تامین کودهای شیمیایی و تغذیه متعادل، استفاده از بذور اصلاح شده، عملیات به زراعی خصوصاً مدیریت عوامل زیان رسان و اجرای اَبَرطرح جهش تولید در دیمزارهای کشور را همگام با تلاش کشاورزان از دلیلهای این افزایش تولید و دستیابی به خودکفایی گندم برشمرد.
ارزآوری با صادرات گندم در سال جاری
«سهراب سهرابی» مجری طرح گندم وزارت جهادکشاورزی درباره ی میزان تولید امسال(۱۴۰۳) اظهار کرده است: «برداشت اولین خوشه های طلایی گندم از روزهای هفتم، هشتم و نهم فروردین۱۴۰۳ در استانهای گرمسیر مانند هرمزگان، سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان شروع شد و تا پایان شهریور همچنان ادامه دارد.»
وی با اشاره به اینکه بالاتر از ۲۱ هزار دستگاه کمباین آماده ارائه خدمات به کشاورزان است، اظهار داشت: «کشاورزان در برداشت محصول از کمباین هایی که معاینه فنی برایشان صادر گردیده است و ریزش کمتری دارند، بهره گیرند و در شب، گندم برداشت نکنند.»
مجری طرح گندم وزارت جهادکشاورزی بتازگی اعلام نمود: « برمبنای آخرین گزارش سامانه شرکت تجاری دولتی دولتی ایران(سیفا) تا بامداد روز شنبه ۲۴ شهریور ۱۴۰۳، یازده میلیون و ۹۴۲ هزار تن گندم از کشاورزان به ارزش ۲۱۰.۴ هزار میلیارد تومان خرید تضمینی شده است. این میزان خرید تضمینی نسبت به زمان مشابه سال زراعی گذشته ۱.۶۲۰ میلیون تن معادل ۱۶ درصد رشد نشان میدهد. در این شرایط نه فقط نیاز به واردات گندم نداریم، بلکه می توانیم در این روند صادرکننده نیز بوده و برای کشور ارزآوری داشته باشیم.»
سهراب سهرابی درباره ی پرداخت مطالبات گندمکاران نیز اشاره کرد: «تاکنون ۱۶۱ هزار میلیارد تومان از پول کشاورزانی که گندم خودرا به مراکز دولتی خرید تضمینی تحویل داده اند، پرداخت شده و پرداخت مابقی وجوه نیز درحال پیگیری از طرف سازمان برنامه و بودجه و وزارت جهاد کشاورزی است. در همین جهت میزان خرید گندم بذری در طبقات پرورشی، مادری و گواهی شده از ۵۰۰ هزار تن گذشت و بیش از ۹۷ درصد برنامه تولید بذر سال جاری محقق شده است.»
استان های پیشرو در تولید گندم
۱۰ استان برتر خرید تضمینی گندم به شرح زیر هستند:
استانهای خوزستان با یک میلیون و ۶۲۳ هزار تن، کردستان یک میلیون و ۱۶۷ هزار تن، گلستان یک میلیون و ۱۱۰ هزار تن، فارس ۹۱۴ هزار تن، کرمانشاه ۸۲۵ هزار تن، همدان ۷۰۵ هزار تن، آذربایجان غربی ۶۷۰ هزار تن، آذربایجان شرقی ۵۹۵ هزار تن، لرستان ۵۳۶ هزار تن و خراسان رضوی ۵۲۳ هزار تن، بیشترین میزان خرید تضمینی گندم را به خود اختصاص داده اند.
همین طور ۱۰ استان پیشرو که بیشترین رشد میزان خرید تضمینی گندم سال جاری را در مقایسه با سال قبل داشته اند، به ترتیب مربوط به استانها به شرح زیر هستند:
گلستان ۱۰۰ درصد، اصفهان ۹۵ درصد، خراسان شمالی ۸۳ درصد، مرکزی ۷۲ درصد، همدان ۷۲ درصد، چهارمحال و بختیاری ۴۲ درصد، اردبیل ۳۸ درصد، خراسان رضوی ۳۸ درصد، آذربایجان شرقی ۳۸ درصد، خراسان جنوبی ۳۳ درصد، قزوین ۳۴ درصد و زنجان ۲۰ درصد رشد نسبت به خرید تضمینی سال قبل داشته اند.
با اهمیت ترین دلیلهای افزایش تولید و خرید تضمینی گندم سال جاری
- شرایط دمایی و بارندگی مناسب و پراکنش خوب در فصل بهار
- تلاش، کوشش و همت بلند کشاورزان
- برنامه ریزی و سازماندهی مدیران، کارشناسان و محققین در سطوح ملی و استانی
- مصرف متعادل کودهای شیمیایی با تأکید بر مصرف کودهای فسفاته و پتاسه
- افزایش مصرف بذور لیبل دار و تنوع بخشی ارقام بوسیله فعالیت موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و موسسه تحقیقات دیم و شرکت های خصوصی تولید بذر
- مبارزه با آفات، بیماریها و علف های هرز بوسیله مدیریت خوب سازمان حفظ نباتات و مدیران حفظ نباتات استان ها
- توسعه کشت های مکانیزه با همکاری بسیار عالی سازندگان دستگاه های خطی کار و سایر ادوات دنباله بند و تلاش مرکز توسعه مکانیزاسیون و صنایع تبدیلی و روسای ادارات فناوری های مکانیزه استان ها
- توسعه سامانه های نوین آبیاری
- اجرای طرح جهش تولید دیمزارها که برای چهارمین سال اجرائی شد و از سطح ۵.۲ میلیون هکتاری سال جاری ۳.۵۵۰ میلیون هکتار در رابطه با گندم بوده و بیشترین بهره مندی را از این طرح، محصول گندم بهره برده است.
- آموزش کشاورزان
- ایجاد بالاتر از ۱۰۰۰ مزرعه ی انتخاب مشارکتی ارقام، تغذیه و تراکم بوته «(pvs) و (pnt) وpdt))»
- ایجاد ۲۰۰ مزرعه اصلی و ۵۰۰۰ مزرعه تابعی پتانسیل خلاء عملکرد با همکاری دفتر گندم و موسسه آموزش و ترویج کشاورزی.
صدور گواهی برای بالاتر از ۵۰۰ هزار تن بذر گندم، جو و برنج
«صمد مبصّر» معاون تحقیقات مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور، بتازگی اظهار داشت: «در سال زراعی ۱۴۰۳ - ۱۴۰۲ گواهی برای ۵۰۰ هزار و ۱۳۹ تن بذر گندم، جو و برنج در کشور صادر گردیده است. برای تولید این مقدار بذر ۲۰۰ هزار و ۹۷۴ هکتار از اراضی تکثیری بذر این محصولات، مورد نظارت قرار گرفته است.»
وی بیان کرد: «گندم با تولید ۴۵۲ هزار و ۲۵۰ تن بیشترین میزان صدور گواهی برای بذرهای تولیدشده را به خود مختص کرده است. جو با ۴۶ هزار و ۵۵۵ تن و برنج با یک هزار و ۳۲۹ تن به ترتیب بیشترین میزان صدور گواهی بذر را پس از گندم داشته اند. امسال با تاکید بر طرح های پایش و نظارتی در صدد هستیم تا عملکرد کیفی این حوزه را وسعت بیشتری ببخشیم.»
معاون تحقیقات مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور، اظهار داشت: «محققان این مؤسسه برمبنای شرایط اقلیمی، شرایط تولید و نوع محصول، طرح های تحقیقاتی گسترده ای را در سطح کشور دارند که با اجرای آنها تلاش می شود، قدمهای مؤثری برای افزایش سطح کیفیت نظارت بر تولید بذر برداشته شود.»
اهمیت گندم در حوزه امنیت غذایی کشور
«سیدمجتبی خیام نکویی» معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی دولت سیزدهم، اردیبهشت ۱۴۰۳ با اشاره به اینکه گندم نقش راهبردی در اقتدارآفرینی کشور در امنیت غذایی دارد، اظهار داشت: «اتفاقات بین المللی دو سال قبل نشان داد اهمیت امنیت غذایی به ویژه محصول گندم به عنوان یک ابزار سیاسی تعیین کننده در مناسبات بین المللی مطرح است.»
وی ادامه داد: «در سال اول دولت سیزدهم شاهد افزایش حداقل ۳ میلیون تنی تولید گندم بودیم، در سال دوم، افزایش ۶ میلیون تنی و امسال نیز امیدواریم ۶ میلیون تن افزایش سال قبل تکرار شود. کل نیاز گندم برای نان، صنف و صنعت حدود ۱۳.۵ میلیون تن است که این رقم سال قبل برای گندم نان از تولید داخل تامین شد و امسال نیز مانند سال گذشته، خودکفایی اتفاق خواهد افتاد.»
معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی دولت سیزدهم، افزود: «دو میلیون هکتار سطح زیر کشت گندم آبی و ۴ میلیون هکتار سطح زیر کشت گندم دیم کشور است؛ متوسط عملکرد گندم آبی حدود ۴/۳ تن در هکتار است و برای گندم دیم نیز ۱/۳ تن در هکتار است و اگر فقط بتوانیم در کشت آبی یک تن در هکتار و در کشت دیم نیز ۵۰۰ کیلوگرم در هکتار میزان عملکرد را افزایش دهیم، می توانیم علاوه بر تامین نیاز داخل، صادرات نیز داشته باشیم.»
ذخایر غنی ژنتیکی گندم در کشور
سیدمجتبی خیام نکویی در ادامه عنوان کرد: «کشور ما غنی ترین بانک ژن ذخایر ژنتیکی گندم را با بالاتر از ۱۸ هزار نمونه گندم در اختیار دارد که مزیت این مسئله در این است که در وضعیت مختلف محیطی و بیماریها می توان ارقام مناسب و مقاومی از گندم را در دسترس داشت.»
وی به موضوع سلامتی گندم تولیدی نیز اشاره نمود و اظهار داشت: «گندم تولیدی در ایران از نظر سلامتی جزو سالم ترین گندم های تولیدی است و نسبت به محصول خیلی از کشورهای خاورمیانه، از شرایط مناسب تری برخوردار است، بطوریکه از نظر وجود عناصر سنگین از درجه سلامتی بالایی برخوردار بوده و تامین کننده عناصر مغذّی برای جامعه است؛ البته باید تلاش مستمر داشته باشیم که هم از بعد کمی و هم کیفی پیشرفت نیز داشته باشیم.»
معاون وزیر جهاد کشاورزی به برخی کارهای تحقیقاتی و مدیریتی برای بهبود عملکرد گندم اشاره نمود و افزود: «سامانه های آبیاری قطره ای مناسب گندم، دستگاهها و روش های کاشت، ارقام کارآمد برای مناطق مختلف، سامانه های صیانت از خاک و زهکشی، مطالعات تناسب اراضی، تدوین الگوی کشت، مدیریت تغذیه گندم بمنظور ارتقاء کمی و کیفی عملکرد گندم و غیره، همچون مواردی است که سعی شده بوسیله آن موسسات تحقیقاتی در بهبود عملکرد گندم موثر باشند.»
خیام نکویی اشاره کرد: «مهم ترین راهبرد برای اینکه بتوانیم امنیت پایدار در تولید گندم داشته باشیم، تمرکز بر به زراعی، به نژادی و استفاده از ارقام مناسب، زمان کشت مناسب، کود و تغذیه مناسب، مدیریت بهینه آفات و بیماریها و... است؛ از جانب دیگر از نظام تامین بذر گندم و تلاش جهت استفاده از بذرگواهی نباید غافل بود؛ همین طور استفاده از سیستم مدیریتی مناسب، ماشین آلات و ادوات مناسب و به ویژه کمباین ها و ماشین های برداشت و تلاش در راستای کاهش ریزش و ضایعات هنگام برداشت است.»
با توجه به مطالب فوق، تامین گندم به عنوان ستون غذایی ایرانیان دارای اهمیت بالایی در حوزه امنیت غذایی کشور است. بدین سبب با اقدامات موثر دولت سیزدهم شاهد خودکفایی در تولید این نعمت الهی هستیم و مسیر توسعه برای صادرات آن نیز برقرار است. با اینحال این مسیر موفق تنها با بهره بردن از فناوری های دانش بنیان، آموزش و نظارت همگانی مسئولان کشور ادامه پیدا خواهدنمود تا شاهد امنیت پایدار غذایی برای ایران اسلامی باشیم.
منبع: الف دانلود
این پست الف دانلود را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین پستهای مرتبط
نظرات خوانندگان الف دانلود در مورد این مطلب